Artikelen

PerformanceTips

VLAKVAREN BIJ ZWAAR WEER

Door Duco en Itte bewerkt door Albert. De zoek toch naar methoden om hart te gaan met zwaar weer.

In dit stukje probeer ik aan te geven hoe en waarom je een boot rechtop moet varen.

Waarom rechtop

Een bij harde wind op zijn kant gevaren boot heeft een aantal nadelen:
  • Het punt waarop de wind in het zeil aangrijpt en aandrijft komt een eind naast het punt te liggen waarop de boot door het water gaat en het water de boot afremt. De afstand tussen deze krachten veroorzaakt tezamen met deze krachten een koppel in loefwaardse richting. Met andere woorden: de boot wordt loefgierig. Deze loefgierigheid ga je compenseren met een roeruitslag de andere kant uit. Iedere roeruitslag heeft echter een remmende kracht tot gevolg.
  • Een tweede nadeel van een hellend schip bij harde wind is, dat je een nogal eigenaardig gevormd onderwaterschip krijgt, bestaande uit een zijkant en een bodemplaat, ongeveer een kruising van een Valk en een Regenton. Het onderwaterschip begint voor dan vrijwel helemaal vlak en gaat geleidelijk over in een diepe V, terwijl het normale onderwaterschip precies andersom is.
Wellicht dat achteruitzeilen onder een grote helling bij harde wind een goed alternatief is. Een ander nadeel is dat de zijkant veel te bol is om lekker door het water te gaan.
Bovenstaande redenen gelden alleen bij enige wind. Tot ongeveer windkracht 2 kan het wel voordelen hebben een boot onder een helling te varen.
Naarmate de wind afneemt en dus afnemende snelheid gaat het nat oppervlak een steeds belangrijkere rol spelen t.o.v. de rompvorm. Een hellend schip heeft een kleiner nat oppervlak en dit kan resulteren in snelheidswinst.

Hoe rechtop

Welke mogelijkheden heb je nu om een boot vlak te varen (aan de wind) en in welke volgorde ga je die toepassen naarmate de wind toeneemt.
De eerste en meest effectieve maar voor de stuurman minst aantrekkelijke methode is de kont een goed eind overboord en meehangen. Hoe meer je hangt, des te meer zijwaartse kracht kun je compenseren. Tussen de zijwaartse en de voorwaartse kracht zit een bepaalde verhouding. Dus hoe meer je hangt, des te meer zijwaartse en daarmee meer voorwaartse kracht.
Hou je het dan nog niet recht, dan mag je wat aan de trim gaan doen:
  • De mast wat verder achterover.
  • Het onderlijk van het grootzeil strakker, waardoor het grootzeil afvlakt.
  • Het bovenlijk van het grootzeil strakker, waardoor het grootzeil afvlakt.
  • Gaffel iets laten zakken. Hierdoor ontstaat meer twist in je grootzeil. De druk neemt hierdoor vooral boven in je zeil af, juist daar waar de arm het grootste is en dus het effect op het hellen het grootst.
Als al het bovenstaande uitgevoerd is en je houdt de boot nog niet dan kun je de volgende maatregelen nemen:
Met de toename van de wind neemt ook de golfslag toe. Om hier nog met enig succes doorheen te kunnen stampen is het nodig dat je wat extra snelheid krijgt. Zet de genua en het grootzeil wat verder naar buiten. Dit kost een beetje hoogte maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door de winst aan snelheid. Door dit uitvieren verander je bovendien de verhouding tussen zijwaartse en voorwaartse kracht, waardoor je de boot gemakkelijker rechtop vaart. Hoe harder het gaat waaien des te meer moet je zowel het grootzeil als de genua vieren. Alleen het grootzeil of al leen de genua vieren is duidelijk minder effectief. Dit uitvieren kan bij ons oplopen tot wel zo’n 30 cm schoot bij windkracht 7 t.o.v. zijn normale stand. Het uiteinde van de giek hangt dan al niet meer boven het dek, maar kan wel 20 cm buitenboord hangen.



Artikelen


Team presentaties

Presenteer je team en imponeer je tegenstanders


Impressies

De ervaringen van de nummer vier


Tips en wetenswaardigheden

Wijsheden die door anderen zijn bedacht, of gecopieerd. Hoe dan ook, je kunt er je voordeel mee doen.


Archief

Artikelen van vorig jaar